شیوع بیماری ام.اس در زنان دو برابر مردان است

نویسنده: دکتر فرامرز امیری

در قرن ۲۱ با شیوع بیماری هایی چون سکته مغزی و ام.اس روبه رو بوده ایم و امروزه با توجه به تغییر روش زندگی شهرنشینی و عوارض ناشی از آن به ویژه عدم رعایت رژیم غذایی و فعالیت های مناسب و استرس های زندگی شهری زمینه برای بروز بیماری های مختلف از جمله بیماری های مغز و اعصاب فراهم شده است. با این حال به نظر می رسد جدا از زمینه های ژنتیکی که معمولاقابل تعدیل و تغییر نیست با رفع عوامل خطرزای اصلی یعنی مصرف سیگار، موادمخدر، الکل و کنترل بیماری هایی چون دیابت، فشارخون و چربی خون بالامی توان از شیوع این بیماری ها جلوگیری کرد. همچنین برای کنترل بیماری های جسمی به ویژه بیماری های مغز و اعصاب فراهم سازی شرایط روحی و روانی و کنترل عوامل هیجانی ضروری است، چرا که تاثیر بیماری های روحی بر بیماری های جسمی دوسویه است. بیماری های جسمی سبب بروز علایم روحی و روانی و بیماری های روحی سبب تشدید علایم بیماری های جسمی می شوند.
    در رابطه با ام.اس باید گفت تاری دید ناگهانی یک چشم که حداکثر تا یک روز ادامه یابد مهم ترین علامت بروز ام.اس است و خواب رفتگی و سوزن سوزن شدن اعضا از دیگر علامت های این بیماری است.
    با نگاهی به پژوهش های میدانی صورت گرفته در میان گروه های مبتلاشده به این بیماری می توان دریافت که شیوع بیماری ام.اس در زنان دو برابر مردان است، البته نمی توان دلایل ارثی بودن را برای این بیماری برشمرد، چرا که این عارضه، اکتسابی است و اصولابیماری ارثی محسوب نمی شود که علت ایجادکننده آن به طور مشخص معلوم نیست اما علل متفاوتی برای آن در نظر می گیرند که مهم ترین آنها عفونت های ویروسی است. سن شیوع این بیماری بین دهه دوم تا دهه پنجم زندگی است و ابتلابه این بیماری در سنین زیر 15 سال و بالای 54 سال غیرطبیعی است که ضعف عضلات پا و ضعف در راه رفتن و همچنین ضعف در عضلات حلق که به صورت اختلال در تکلم بروز می کند از دیگر علامت های ابتلابه این بیماری است. در خانم ها عادت ماهانه از عوامل تشدیدکننده بیماری است که این عوامل در دوران حاملگی تخفیف می یابد و باید گفت ام.اس مانعی برای باردارشدن زنان نیست. استرس و اضطراب موجب افزایش علامت های این بیماری و کاهش پاسخ به درمان می شود و باید توجه داشت این افراد باید از فعالیت های فیزیکی ای که منجر به تعریق می شود، دوری کنند، چرا که این بیماران به گرما حساسند اما فعالیت های فیزیکی ای معمولی برای این افراد مانعی ایجاد نمی کند. برای این بیماران رژیم غذایی خاصی توصیه نمی شود اما پیشنهاد می شود این بیماران از غذاهای دریایی و روغن های گیاهی بیش از حد معمول استفاده کنند. در کنار همه این مسایل، سیر این بیماری در ایران بسیار خوش خیم تر از کشورهای غربی است و به نظر می رسد ترس و واهمه بیش از حد درباره این بیماری که در بین مردم ایران رواج یافته به علت شیوع زیاد این بیماری در کشورهای غربی است اما باید در نظر داشت در ایران نسبت به غرب سیر این بیماری هم خوش خیم تر و هم شیوع آن کمتر است. درمان این بیماری یا درمان علامتی است که موجب تخفیف علامت های این بیماری شده و در سیر بیماری تاثیر ندارد و به کمک مصرف مواد مسکن و کورتون ها انجام می شود یا درمان اختصاصی است که با کمک مصرف اینترفرون ها جلو پیشرفت بیماری گرفته شده و موجب بهبود فرد می شود. از جمله مشکلاتی که در حال حاضر بیماران ام.اس با آن دست و پنجه نرم می کنند گرانی دارو های این بیماری است که تا به حال مبتلایان به ام.اس از یارانه دارویی برای تهیه داروهای خود برخوردار بوده اند و امیدواریم تخصیص این یارانه ها ادامه پیدا کند. نکته جالب دیگر در رابطه با ام.اس این است که به اذعان بسیاری از متخصصان مغز و اعصاب در سراسر دنیا شیوع ام.اس در میان افراد باهوش بیشتر از سایر افراد است که پژوهش های میدانی در این رابطه این موضوع را ثابت کرده است.
    * متخصص بیماری های مغز و اعصاب